معرفی گروه
مقدمه: در بحث چالش‌های فراروی توسعه ملی، کشور با پاره‌ای از چالش‌های فرهنگی و اجتماعی مواجه است که عمده‌ترین آنها آسیب‌پذیری جامعه در برابر تغییرات ناشی از توسعه، تغییرات فرهنگی و بروز موارد ناسازگار با فرهنگ بومی و به تبع آن افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی می-باشد.
توجه به چالش‌های فرهنگی- اجتماعی جامعه در فرایند توسعه ضروری است و می‌بایست با بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی نسبت به تبیین و ارائه راهکارهایی جهت رفع نیازهای جامعه و برون‌رفت از وضعیت موجود متناسب با بافت اجتماعی و فرهنگی کشور اقدام کرد.
مباحث مربوط به توسعه از منظر اجتماعی طی دهه‌های اخیر، خصوصاً در کشورهای در حال توسعه از اهمیت روز افزونی برخوردار شده است و مباحثی چون توسعه اجتماعی، سرمایه اجتماعی، توسعه محلی، تغییرات اجتماعی، پیامدهای اجتماعی پروژه‌های توسعه‌ای و سیاستگذاری‌های نوگرایی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. جامعه‌شناسان علاوه بر بررسی زمینه‌ها و الزامات اجتماعی در حین تدوین برنامه‌ها و سیاست‌های اقتصادی، عمرانی و صنعتی، به ارزیابی تاثیرات این سیاستها و اقدامات در مسیر توسعه نیز پرداخته و راه‌های برون رفت از چالش‌های اجتماعی را متناسب با بافت اجتماعی و فرهنگی ارائه می‌نمایند. با بررسی این تحولات و تأثیر و تأثر آن با فرآیندهای دیگر، مسیر توسعه ملی هموارتر می‌گردد.
با توجه به اهمیت روز افزون مباحث اجتماعی و فرهنگی توسعه در کشور، این گروه با بهره‌گیری مناسب از تجارب و توانمندی‌های کسب شده از اجرای طرح‌های پژوهشی متعدد از اوایل دهه 70، تلاش می‌کند از طریق پژوهش‌های بنیادی، راهبردی و کاربردی در حوزه مطالعات اجتماعی و فرهنگی توسعه و همچنین آموزش‌های تخصصی به ارائه خدمات تخصصی بپردازد. عنوان این گروه در سال 1395 پس از اخذ مجوز اصولی پژوهشکده مطالعات توسعه از وزارت علوم، از جامعه‌شناسی به مطالعات اجتماعی و فرهنگی توسعه تغییر کرد.
تاریخ اخذ موافقت اصولی: 28/9/80 تاریخ اخذموافقت قطعی: 11/12/83
اهداف گروه:
- انجام طرح‌های مطالعاتی و پژوهشی در حوزه مطالعات اجتماعی و فرهنگی توسعه
- تحلیل و نقد سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی کشور
- انجام پژوهش در حوزههای سرمایه اجتماعی، توانمندسازی اجتماعی، مشارکت اجتماعی و سازمانهای مردمنهاد
- انجام خدمات تخصصی و مشاوره‌ای مرتبط با محورهای اصلی فعالیت گروه
- برگزاری همایشها، نشستهای تخصصی و انتشار کتب و مقالات علمی
- برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی و تخصصی مرتبط با فعالیت‌های اصلی گروه
- تربیت پژوهشگران توانمند در حوزه مطالعات اجتماعی و فرهنگی و ارزیابی تاثیرات