گزیده نشست نقد لایحه برنامه هفتم

چرا برنامه های توسعه، منجر به توسعه نمی شود؟
خلاصه گزارش نشست تخصصی نقد و بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه 
این نشست که به بررسی برنامه هفتم از جنبه های حکمرانی و مدیریت  پرداخت با حضور دکتر مهدی مرتضوی دانشیار مرکز مطالعات مدیریت و توسعه فناوری دانشگاه تربیت مدرس، دکتر بتول کیایی مدیر گروه پژوهشی و دکتر حمید هاشمی عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مدیریت و تعالی عملکرد پژوهشکده مطالعات توسعه سازمان جهاد دانشگاهی تهران امروز دوشنبه 12 تیرماه 1402 برگزار گردید.
دکتر مرتضوی گفتگوی خود را با طرح این سوال که چرا برنامه های توسعه، باعث توسعه نمی شود؟ آغاز کرد. وی با مرور تاریخ برنامه ریزی  در ایران و برنامه های عمرانی به ارائه پاسخ های مختلف بیان شده به این سوال و طرح دیدگاه های مختلف پرداخت. مواردی همچون برنامه ناپذیر بودن ایران و ایرانی، وجود مسایل فرهنگی در ایران، ضعف سیستم مدیریت، حکمرانی و نظام اجرایی کشور و همچنین اشتباه در اتخاذ راهبردها، وجود برنامه و اقتصاد برنامه ای بیان گردید.
ایشان بیان داشتند که  آمار و شاخص ها ملی و منطقه ای ایران نیز گویای عدم تحقق برنامه پس از انقلاب بوده است. اگر چه منطق، نظام و فرایند برنامه ریزی کشور مشارکتی بودن برنامه را الزام می نماید و اما چون برنامه ریزی همچون آیین و وظیفه برای دست اندرکاران تلقی می شود متدولوژی و مسایل اجرا آن مورد دقت و توجه جدی قرار نمی گیرد.
همچنین نبود برنامه برای دیگر ارکان حکومت شامل برنامه توسعه پارلمان و قوه قضائیه، نهادهای عمومی غیردولتی و در کنار برنامه توسعه قوه مجریه  ایجاد نقص و ضعف برای تحقق کامل توسعه می کند. حجم بالای قوانین و عدم توفق در خلق قوانین جدید بجای اصلاح قوانین دیگر نکات در عدم تحقق اهداف برنامه توسعه است.
دکتر مرتضوی گفت به نظر میرسد برنامه هفتم شرایط صفر کشور را در نظر نگرفته است، شرایط تحریم و وضعیت اقتصادی کشور مورد توجه قرار نگرفته است. از طرفی برنامه هایی دیگری مثل طرح تحول دولت مردمی به موازات انجام می شود. عدم انطباق تقویم سیاسی با تقویم برنامه ای کشور و موارد متعدد دیگر را می توان به عنوان نقد بیان کرد. البته این برنامه نکات مثبت فراوانی هم دارد. پیشنهاد ایشان در پایان به اصلاح نظام مدیریتی و حکمرانی حتی در قالب یک برنامه توسعه مستقل اشاره دارد. ما ابتدا نیازمند برنامه محلی هستیم، اصلاح نظام بودجه ریزی، تخصیص منابع و بوجه ریزی و گرایش آن به عدم تمرکز، و در بالاترین سطح و نهایت به برنامه توسعه ملی نیازمندیم.
پیشنهادات بیان شده توسط ایشان شامل جلب مشارکت از طریق ایجاد پارلمان بخش خصوصی و استفاده موثر از آن در حوزه های برنامه ریزی و نظارت بیان کرد. تشکیل خزانه محلی در کنار خزانه ملی، نظام مدیریت محلی در کنار نظام مدیریت ملی، جدایی درآمدهای نفتی، استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور برخی پیشنهادات ایشان برای بهبود برنامه های توسعه کشور یاد کرد. 
در ادامه سرکار خانم دکتر بتول کیایی مدیر گروه پژوهشی مدیریت و تعالی عملکرد به بستر تبیین برنامه پرداختند و ضمن ذکر نکات مثبت آن به ارائه دیدگاه خود در خصوص برنامه هفتم پرداختند و پایان آقای دکتر حمید هاشمی به بیان نقطه نظرات و دیدگاه های خود پیرامون معایب فرایند و نظام برنامه ریزی و برنامه هفتم توسعه و لزوم مشارکت گسترده تر احاد دانشگاهیان و مراکز علمی و پژوهشی در تدوین ارزیابی اجرا و نتایج برنامه هفتم و تهیه پیش نویس برای برنامه هشتم از هم اکنون پرداختند.

نشست های تخصصی نقد و بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه با حضور صاحبنظران و با هدف کمک به اجرای موفق برنامه‌های ملی و با مأموریت تولید و انتشار دانش ن را از جنبه‌های اقتصادی، «اجتماعی – فرهنگی»، آموزش و توسعه منابع انسانی، حکمرانی و مدیریت توسط پژوهشکده مطالعات توسعه سازمان جهاد دانشگاهی تهران برگزار می‌گردد.